Al-An'am

  1. Home
  2. Translation
  3. Persian: Sayyed Mohammad Reza Safavi
Change Language
Change Surah
Change Recitation

Persian: Sayyed Mohammad Reza Safavi

 Play All
# Translation Ayah
1 ستایش از آنِ خداست که آسمان‌ها و زمین را آفریده و تاریکی‌ها و نور را پدید آورده است، با این حال کسانی که کافر شدند غیر او را با پروردگارشان برابر می‌کنند. الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ بِرَبِّهِم يَعْدِلُونَ
2 اوست آن که شما آدمیان را از گِلی آفرید، آن گاه برای شما سرآمدی مقرر داشت، و سرآمدی که تعیین شده و دگرگونی ندارد نزد اوست، با این حال شما در یکتایی او در اداره امور جهان تردید می‌کنید. هُوَ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن طِينٍ ثُمَّ قَضَى أَجَلاً وَأَجَلٌ مُّسمًّى عِندَهُ ثُمَّ أَنتُمْ تَمْتَرُون
3 و اوست خدا، هم در آسمان‌ها و هم در زمین، کارهای نهان و آشکار شما را می‌داند، و نیز حالات نفسانی شما را که بر اثر اعمال نیک و بد فراهم می‌آورید می‌داند. وَهُوَ اللّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَفِي الأَرْضِ يَعْلَمُ سِرَّكُمْ وَجَهرَكُمْ وَيَعْلَمُ مَا تَكْسِبُونَ
4 و هیچ نشانه‌ای از نشانه‌های پروردگارشان که آشکارکننده حق است برایشان نیامد مگر این که از آن روی برتافتند. وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلاَّ كَانُواْ عَنْهَا مُعْرِضِينَ
5 زیرا آنان حق را آن گاه که برایشان آمد دروغ انگاشتند، پس به زودی اخبار و نتایج آنچه به مسخره اش می‌گرفتند به آنان خواهد رسید. فَقَدْ كَذَّبُواْ بِالْحَقِّ لَمَّا جَاءهُمْ فَسَوْفَ يَأْتِيهِمْ أَنبَاء مَا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
6 آیا ندیده‌اند که چه بسیار مردمی را که پیش از آنان بودند هلاک کردیم؟ مردمی که به آنان در زمین توانایی‌هایی داده بودیم که به شما آن توانایی‌ها را نداده‌ایم، و ابرهای پرباران به سویشان گسیل کردیم تا باران‌های سودمند بر آنان فروریزند، و نهرهای بسیاری را پدید آوردیم که از زیر خانه‌ها و قصرهایشان روان بود، سپس آنان را به سبب گناهانشان نابود کردیم و پس از آنان مردمی دیگر پدید آوردیم. أَلَمْ يَرَوْاْ كَمْ أَهْلَكْنَا مِن قَبْلِهِم مِّن قَرْنٍ مَّكَّنَّاهُمْ فِي الأَرْضِ مَا لَمْ نُمَكِّن لَّكُمْ وَأَرْسَلْنَا السَّمَاء عَلَيْهِم مِّدْرَارًا وَجَعَلْنَا الأَنْهَارَ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمْ فَأَهْلَكْنَاهُم بِذُنُوبِهِمْ وَأَنْشَأْنَا مِن بَعْدِهِمْ قَرْنًا آخَرِينَ
7 و اگر کتابی نوشته در کاغذ بر تو نازل می‌کردیم و آنها آن را با دست‌های خود لمس می‌کردند، باز هم کسانی که کافر شده اند می‌گفتند: این جز سحری آشکار نیست. وَلَوْ نَزَّلْنَا عَلَيْكَ كِتَابًا فِي قِرْطَاسٍ فَلَمَسُوهُ بِأَيْدِيهِمْ لَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَـذَا إِلاَّ سِحْرٌ مُّبِينٌ
8 و گفتند: چرا فرشته‌ای بر او نازل نمی‌شود تا نشانه‌ای بر راستی و درستی رسالت او باشد؟ ولی اگر فرشته‌ای هم نازل می‌کردیم باز آنان ایمان نمی‌آوردند و در نتیجه کار به پایان می‌رسید و هلاک می‌شدند و هیچ مهلتی نمی‌یافتند. وَقَالُواْ لَوْلا أُنزِلَ عَلَيْهِ مَلَكٌ وَلَوْ أَنزَلْنَا مَلَكًا لَّقُضِيَ الأمْرُ ثُمَّ لاَ يُنظَرُونَ
9 و اگر ما پیامبری را که باید به سویشان بیاید فرشته‌ای قرار می‌دادیم، باز هم او را به صورت مردی درمی آوردیم، و بر آنان حق را که اینک به بهانه‌ها و شبهاتی واهی در مورد رسالت بشر، بر خود و دیگران پوشیده می‌دارند پوشیده می‌داشتیم. وَلَوْ جَعَلْنَاهُ مَلَكًا لَّجَعَلْنَاهُ رَجُلاً وَلَلَبَسْنَا عَلَيْهِم مَّا يَلْبِسُونَ
10 و ای پیامبر، به راستی رسولانی که پیش از تو بودند به سبب هشدارهایشان مورد استهزا قرار گرفتند، پس بر کسانی که پیامبران را مسخره می‌کردند، همان عذابی که آن را به استهزا می‌گرفتند فرود آمد و دامنگیرشان شد. وَلَقَدِ اسْتُهْزِئَ بِرُسُلٍ مِّن قَبْلِكَ فَحَاقَ بِالَّذِينَ سَخِرُواْ مِنْهُم مَّا كَانُواْ بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ
11 بگو: در زمین سیر کنید، آن گاه بنگرید فرجام کسانی که پیامبران و اخطارهای آنان را دروغ انگاشتند چگونه بوده است. قُلْ سِيرُواْ فِي الأَرْضِ ثُمَّ انظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُكَذِّبِين
12 به آنان که معاد را باور ندارند بگو: آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آنِ کیست؟ بگو: از آنِ خداست، همو که مهربانی بر بندگان را بر خود واجب کرده است، پس قطعاً شما مردم را در روز قیامت که هیچ تردیدی در آن نیست گرد می‌آورد. کسانی که بر اثر عنادشان با حق خود را باخته و زیانکار ساخته‌اند ایمان نمی‌آورند. قُل لِّمَن مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ قُل لِلّهِ كَتَبَ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ لاَ رَيْبَ فِيهِ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ
13 و آنچه در شب و روز قرار دارد از آنِ اوست، و اوست که شنونده سخنان و دانا به اعمال نیک و بد بندگان است. وَلَهُ مَا سَكَنَ فِي اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
14 بگو: آیا غیر خدا را ولیّ نعمت خویش بگیرم؟ خدایی که پدید آورنده آسمان‌ها و زمین است، و اوست که به بندگانش خوراک می‌دهد و نیازهایشان را تأمین می‌کند و به او طعام داده نمی‌شود چون از همه چیز بی نیاز است. بگو: من فرمان یافته‌ام که نخستین کسی باشم که در برابر او تسلیم است (بیش از دیگران تسلیم او باشم)، و به من فرمان داده شده است که از مشرکان مباش. قُلْ أَغَيْرَ اللّهِ أَتَّخِذُ وَلِيًّا فَاطِرِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَهُوَ يُطْعِمُ وَلاَ يُطْعَمُ قُلْ إِنِّيَ أُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَسْلَمَ وَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكَين
15 بگو: من اگر پروردگارم را نافرمانی کنم، از عذاب روز قیامت که روزی بزرگ است می‌ترسم. قُلْ إِنِّيَ أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ
16 هر کس در آن روز که قیامت برپا شود عذاب از او گردانده شود، قطعاً خدا بر او رحمت آورده و این است آن نیکبختی آشکار. مَّن يُصْرَفْ عَنْهُ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمَهُ وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْمُبِينُ
17 و اگر خدا به تو گزندی برساند کسی جز او برطرف کننده آن نیست، و اگر خیری به تو برساند کسی بازدارنده آن نیست، چرا که او بر هر کاری تواناست. وَإِن يَمْسَسْكَ اللّهُ بِضُرٍّ فَلاَ كَاشِفَ لَهُ إِلاَّ هُوَ وَإِن يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدُيرٌ
18 او بر بندگان خویش چیره است، در حالی که مافوق آنهاست و بر آنان احاطه دارد، و اوست آن حکیمی که کاری به گزاف نمی‌کند و آن آگاهی که دچار خطا نمی‌شود. وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
19 از آنان بپرس گواهی چه چیزی از همه برتر و در اثبات حقیقت رساتر است؟ بگو: گواهی خدا از همه برتر است، و او میان من و شما به حقانیت من گواهی داده است، و بگو: این قرآن به من وحی شده است تا به وسیله آن شما و کسانی را که قرآن به آنان می‌رسد هشدار دهم. آیا واقعاً شما گواهی می‌دهید که با خدا معبودان دیگری است که با او شریک هستند؟ بگو: من گواهی نمی‌دهم. بگو: جز این نیست که او معبودی یگانه است و من از آنچه شریک او می‌پندارید دوری می‌گزینم. قُلْ أَيُّ شَيْءٍ أَكْبَرُ شَهَادةً قُلِ اللّهِ شَهِيدٌ بِيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ لأُنذِرَكُم بِهِ وَمَن بَلَغَ أَئِنَّكُمْ لَتَشْهَدُونَ أَنَّ مَعَ اللّهِ آلِهَةً أُخْرَى قُل لاَّ أَشْهَدُ قُلْ إِنَّمَا هُوَ إِلَـهٌ وَاحِدٌ وَإِنَّنِي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
20 کسانی که به آنان کتاب آسمانی داده‌ایم (یهودیان و مسیحیان)، پیامبر را با نشانه‌های ثبت شده در آن کتاب‌ها می‌شناسند همان گونه که پسران خود را می‌شناسند، ولی کسانی که با کتمان حق خود را باخته و زیانکار ساخته‌اند ایمان نخواهند آورد. الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْرِفُونَهُ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءهُمُ الَّذِينَ خَسِرُواْ أَنفُسَهُمْ فَهُمْ لاَ يُؤْمِنُونَ
21 و کیست ستمکارتر از کسی که بر خدا دروغ بسته یا آیات او را دروغ انگاشته است؟ حقیقت این است که ستمکاران سعادتمند نمی‌شوند. وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
22 و روزی را یاد کن که آنان را روانه می‌کنیم و یکجا گرد می‌آوریم، سپس به کسانی که برای خدا شریکانی پنداشته اند می‌گوییم: شریکانتان که آنها را شریک خدا می‌پنداشتید کجایند؟ وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُواْ أَيْنَ شُرَكَآؤُكُمُ الَّذِينَ كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
23 آن گاه پاسخشان جز این نیست که می‌گویند: به خدا، پروردگارمان سوگند که ما مشرک نبودیم. ثُمَّ لَمْ تَكُن فِتْنَتُهُمْ إِلاَّ أَن قَالُواْ وَاللّهِ رَبِّنَا مَا كُنَّا مُشْرِكِينَ
24 بنگر که چگونه بر خود دروغ می‌بندند. آن روز اوصافی که برای خدایانشان بافته بودند از دستشان می‌رود. (ناراستی اش برای آنان آشکار می‌شود) انظُرْ كَيْفَ كَذَبُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَفْتَرُونَ
25 و از میان آنان کسانی هستند که به تو گوش فرا می‌دهند ولی ما بر دل هایشان پرده‌هایی افکنده‌ایم تا آن را درنیابند، و در گوش هایشان سنگینی قرار داده‌ایم. و اگر هر نشانه‌ای را ببینند آن را باور نمی‌کنند، تا آنجا که چون نزد تو آیند با تو مجادله می‌کنند. کسانی که کافر شده اند می‌گویند: این (قرآن) چیزی جز افسانه‌هایی که مردم نخستین بافته‌اند نیست. وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُ إِلَيْكَ وَجَعَلْنَا عَلَى قُلُوبِهِمْ أَكِنَّةً أَن يَفْقَهُوهُ وَفِي آذَانِهِمْ وَقْرًا وَإِن يَرَوْاْ كُلَّ آيَةٍ لاَّ يُؤْمِنُواْ بِهَا حَتَّى إِذَا جَآؤُوكَ يُجَادِلُونَكَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ إِنْ هَذَا إِلاَّ أَسَاطِيرُ الأَوَّلِينَ
26 آنان مردم را از پیروی قرآن باز می‌دارند و خود نیز از آن دوری می‌کنند با این پندار که آیین الهی را به تباهی می‌کشند، در حالی که جز خویشتن را تباه نمی‌سازند و این را نمی‌فهمند. وَهُمْ يَنْهَوْنَ عَنْهُ وَيَنْأَوْنَ عَنْهُ وَإِن يُهْلِكُونَ إِلاَّ أَنفُسَهُمْ وَمَا يَشْعُرُونَ
27 ای کاش می‌دیدی زمانی را که آنان بر آتش نگاه داشته می‌شوند، پس می‌گویند: ای کاش به دنیا بازگردانده می‌شدیم که در آن صورت نشانه‌های پروردگارمان را دروغ نمی‌شمردیم و از مؤمنان می‌گشتیم. وَلَوْ تَرَىَ إِذْ وُقِفُواْ عَلَى النَّارِ فَقَالُواْ يَا لَيْتَنَا نُرَدُّ وَلاَ نُكَذِّبَ بِآيَاتِ رَبِّنَا وَنَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ
28 نه، چنین نیست که خواهان ایمان باشند، بلکه آنچه پیش از این در دنیا پنهان می‌داشتند (آتش دوزخ) برایشان آشکار شده و آنان را به بازگشت به دنیا آرزومند کرده است، و اگر بازگردانده شوند دوباره به کارهایی که از آن نهی شده بودند برمی گردند، و آنان قطعاً دروغ می‌گویند که اگر بازگردند، از مؤمنان می‌شوند. بَلْ بَدَا لَهُم مَّا كَانُواْ يُخْفُونَ مِن قَبْلُ وَلَوْ رُدُّواْ لَعَادُواْ لِمَا نُهُواْ عَنْهُ وَإِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ
29 و می‌گفتند: جز این زندگی ما در دنیا زندگی دیگری نیست و پس از مرگ برانگیخته نمی‌شویم. وَقَالُواْ إِنْ هِيَ إِلاَّ حَيَاتُنَا الدُّنْيَا وَمَا نَحْنُ بِمَبْعُوثِينَ
30 و ای کاش می‌دیدی زمانی را که آنان را در حضور پروردگارشان نگاه داشته‌اند و خدا به آنان می‌گوید: آیا این حق نیست؟ می‌گویند: چرا، سوگند به پروردگارمان که این حق است. خدا می‌گوید: پس عذاب را به وسیله همان دوزخی که انکارش می‌کردید، بچشید. وَلَوْ تَرَى إِذْ وُقِفُواْ عَلَى رَبِّهِمْ قَالَ أَلَيْسَ هَذَا بِالْحَقِّ قَالُواْ بَلَى وَرَبِّنَا قَالَ فَذُوقُواْ العَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ
31 قطعاً کسانی که دیدار خدا را دروغ پنداشتند زیانکار شدند، تا آن گاه که قیامت ـ بی آن که انتظارش را داشته باشند ـ بر آنان رسد، می‌گویند: دریغا که درباره آن کوتاهی کردیم. آنان در حالی این سخن را می‌گویند که بار سنگین گناهانشان را بر پشت خود حمل می‌کنند. بدانید که بد باری است که آنان برمی دارند. قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِلِقَاء اللّهِ حَتَّى إِذَا جَاءتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً قَالُواْ يَا حَسْرَتَنَا عَلَى مَا فَرَّطْنَا فِيهَا وَهُمْ يَحْمِلُونَ أَوْزَارَهُمْ عَلَى ظُهُورِهِمْ أَلاَ سَاء مَا يَزِرُونَ
32 و زندگی دنیا چیزی جز بازیچه و سرگرمی نیست، و قطعاً سرای آخرت برای کسانی که تقوا پیشه می‌کنند بهتر است، پس آیا درنمی یابید؟ وَمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَلَلدَّارُ الآخِرَةُ خَيْرٌ لِّلَّذِينَ يَتَّقُونَ أَفَلاَ تَعْقِلُونَ
33 و به یقین می‌دانیم که آنچه کافران درباره رسالت تو می‌گویند تو را اندوهگین می‌کند. اندوه مخور، چرا که آنان در حقیقت تو را تکذیب نمی‌کنند، بلکه این ستمکاران نشانه‌های خدا را انکار می‌کنند. قَدْ نَعْلَمُ إِنَّهُ لَيَحْزُنُكَ الَّذِي يَقُولُونَ فَإِنَّهُمْ لاَ يُكَذِّبُونَكَ وَلَكِنَّ الظَّالِمِينَ بِآيَاتِ اللّهِ يَجْحَدُونَ
34 و همانا پیامبرانی هم که پیش از تو بودند تکذیب شدند، ولی بر تکذیبی که با آن رو به رو گردیدند و بر آزاری که دیدند شکیبایی نمودند تا این که یاری ما به آنان رسید، و سخنان خدا (سنت‌های او) را هیچ دگرگون کننده‌ای نیست، پس نصرت ما را حتمی بدان. و قطعاً بخشی از داستان پیامبران به تو رسیده و با محنت‌های آنان آشنا شده‌ای. وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَى مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللّهِ وَلَقدْ جَاءكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ
35 و اگر رویگردانی آنان بر تو گران است، چنانچه می‌توانی راهی در درون زمین یا نردبانی در آسمان بجویی و بدان جا روی و معجزه‌ای برایشان بیاوری که آنان را به پذیرش حق وادارد چنین کن، ولی بدان که اگر خدا می‌خواست آنان را بر هدایت گرد می‌آورد، پس مبادا از کسانی باشی که به معارف الهی جاهلند. وَإِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكَ إِعْرَاضُهُمْ فَإِنِ اسْتَطَعْتَ أَن تَبْتَغِيَ نَفَقًا فِي الأَرْضِ أَوْ سُلَّمًا فِي السَّمَاء فَتَأْتِيَهُم بِآيَةٍ وَلَوْ شَاء اللّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَى فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ
36 فقط کسانی که شنونده حق اند دعوت تو را اجابت می‌کنند، نه آنان که چون مردگان ناشنوایند، و خدا همه مردگان را در روز قیامت برمی انگیزد و حقیقت را به آنان می‌فهماند، آن گاه به سوی او بازگردانده می‌شوند. إِنَّمَا يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ يَسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى يَبْعَثُهُمُ اللّهُ ثُمَّ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ
37 و گفتند: چرا بر محمد از جانب پروردگارش معجزه‌ای که دلخواه ماست نازل نمی‌شود؟ بگو: خدا تواناست بر این که هر نشانه‌ای فروفرستد، ولی بیشتر آنان از قدرت بی کران خدا آگاه نیستند و نیز نمی‌دانند که اگر پس از آمدن معجزه‌ای که پیشنهاد می‌کنند ایمان نیاورند عذاب آنان را فرومی گیرد. وَقَالُواْ لَوْلاَ نُزِّلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ قُلْ إِنَّ اللّهَ قَادِرٌ عَلَى أَن يُنَزِّلٍ آيَةً وَلَـكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لاَ يَعْلَمُونَ
38 و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست و نه هیچ پرنده‌ای که با دو بال خود پرواز می‌کند مگر این که آنها نیز مانند شما آدمیان امت‌هایی هستند ـ ما در آن کتاب چیزی را فروگذار نکرده‌ایم ـ وانگهی آنها چون شما آدمیان به سوی پروردگارشان محشور خواهند شد. وَمَا مِن دَآبَّةٍ فِي الأَرْضِ وَلاَ طَائِرٍ يَطِيرُ بِجَنَاحَيْهِ إِلاَّ أُمَمٌ أَمْثَالُكُم مَّا فَرَّطْنَا فِي الكِتَابِ مِن شَيْءٍ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ
39 و کسانی از شما که آیات ما را دروغ انگاشته‌اند کرانی هستند که از شنیدن سخن حق ناتوانند و لال‌هایی هستند که از گفتن حق ناتوانند. آنها در تاریکی‌ها به سر می‌برند، از این رو نمی‌توانند راه درست را ببینند. خدا هر که را بخواهد گمراه می‌کند و هر که را بخواهد بر راهی راست قرار می‌دهد. وَالَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا صُمٌّ وَبُكْمٌ فِي الظُّلُمَاتِ مَن يَشَإِ اللّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
40 ای محمد، به مشرکان بگو: به من خبر دهید، اگر عذاب خدا به سوی شما آید یا لحظه قیامت بر شما دررسد، آیا برای برطرف شدن آن غیر خدا را می‌خوانید؟ اگر راستگویید، به این حقیقت اعتراف کنید. قُلْ أَرَأَيْتُكُم إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللّهِ أَوْ أَتَتْكُمُ السَّاعَةُ أَغَيْرَ اللّهِ تَدْعُونَ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
41 نه! غیر خدا را نمی‌خوانید، بلکه فقط خدا را می‌خوانید ـ پس او اگر بخواهد، آنچه را که برطرف شدنش را از او می‌طلبید برطرف می‌کند ـ و چیزهایی را که شریک او پنداشته‌اید از یاد می‌برید. بَلْ إِيَّاهُ تَدْعُونَ فَيَكْشِفُ مَا تَدْعُونَ إِلَيْهِ إِنْ شَاء وَتَنسَوْنَ مَا تُشْرِكُونَ
42 همانا پیش از تو نیز پیامبرانی را به سوی امت‌هایی به رسالت فرستادیم [ولی آنها ایمان نیاوردند] ازاین رو آنان را به گزند و محنت گرفتار کردیم، باشد که در برابر خدا فروتنی کنند و او را بخوانند. وَلَقَدْ أَرْسَلنَا إِلَى أُمَمٍ مِّن قَبْلِكَ فَأَخَذْنَاهُمْ بِالْبَأْسَاء وَالضَّرَّاء لَعَلَّهُمْ يَتَضَرَّعُونَ
43 پس چرا هنگامی که عذاب ما بر آنان دررسید فروتنی نکردند و به سوی خدا بازنگشتند؟ بلکه دل هایشان سخت شد و شیطان کارهایی را که می‌کردند برای آنان بیاراست. فَلَوْلا إِذْ جَاءهُمْ بَأْسُنَا تَضَرَّعُواْ وَلَـكِن قَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَزَيَّنَ لَهُمُ الشَّيْطَانُ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
44 پس وقتی که آنچه را بدان تذکر داده شدند به فراموشی سپردند، درهای هرگونه موهبت را بر آنان گشودیم، تا چون به چیزهایی که به آنان داده شد شادمان گشتند ناگهان آنان را به کیفر گرفتیم و همان دم خاموش گشتند و هیچ حجتی بر ما نداشتند. فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ
45 پس ریشه آن مردمی که ستم کردند قطع شد، و ستایش از آنِ خداست که پروردگار جهانیان است. فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُواْ وَالْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
46 ای پیامبر، به مشرکان بگو: به من خبر دهید، اگر خدا گوش‌ها و دیدگانتان را بگیرد و بر دل هایتان مهر نهد جز خدا کدام معبودی است که آن را برای شما بازآورد؟ بنگر چگونه نشانه‌های توحید را به سوی اندیشه‌ها می‌گردانیم، سپس آنان روی برمی تابند. قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَخَذَ اللّهُ سَمْعَكُمْ وَأَبْصَارَكُمْ وَخَتَمَ عَلَى قُلُوبِكُم مَّنْ إِلَـهٌ غَيْرُ اللّهِ يَأْتِيكُم بِهِ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ ثُمَّ هُمْ يَصْدِفُونَ
47 بگو: به من خبر دهید، اگر عذاب خدا ناگهان یا آشکارا به شما رسد، آیا جز گروه ستمکار نابود خواهند شد؟ قُلْ أَرَأَيْتَكُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُ اللّهِ بَغْتَةً أَوْ جَهْرَةً هَلْ يُهْلَكُ إِلاَّ الْقَوْمُ الظَّالِمُونَ
48 و ما پیامبران را جز برای مژده رساندن و هشدار دادن به رسالت نمی‌فرستیم. پس کسانی که ایمان بیاورند و صلاح پیشه سازند نه ترسی آنان را فرومی گیرد و نه اندوهگین می‌شوند. وَمَا نُرْسِلُ الْمُرْسَلِينَ إِلاَّ مُبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ فَمَنْ آمَنَ وَأَصْلَحَ فَلاَ خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلاَ هُمْ يَحْزَنُونَ
49 و کسانی که نشانه‌های ما را دروغ انگاشته‌اند، به سزای این که راه بندگی خدا را وانهاده‌اند، عذاب به آنان خواهد رسید. وَالَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا يَمَسُّهُمُ الْعَذَابُ بِمَا كَانُواْ يَفْسُقُونَ
50 بگو: من به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خدا که پدیده‌ها را از آن به وجود می‌آورد نزد من است، تا خواسته‌های شما را برآورده کنم، و غیب نمی‌دانم تا آنچه را که نهان است برای شما بازگویم، و به شما نمی‌گویم که من فرشته‌ام که خوردن و آشامیدن را بر من عیب می‌گیرید. تفاوت من و شما در این است که خدا به من وحی کرده و مرا بینا نموده است، و من جز آنچه را که به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم. بگو: آیا نابینا و بینا برابرند؟ پس آیا نمی‌اندیشید که باید نابینا از بینا پیروی کند؟ قُل لاَّ أَقُولُ لَكُمْ عِندِي خَزَآئِنُ اللّهِ وَلا أَعْلَمُ الْغَيْبَ وَلا أَقُولُ لَكُمْ إِنِّي مَلَكٌ إِنْ أَتَّبِعُ إِلاَّ مَا يُوحَى إِلَيَّ قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الأَعْمَى وَالْبَصِيرُ أَفَلاَ تَتَفَكَّرُونَ
51 و به وسیله این قرآن کسانی را هشدار ده که می‌ترسند به سوی پروردگارشان محشورشان کنند در حالی که جز او سرپرست و شفاعت کننده‌ای ندارند، آری هشدارشان ده، باشد که تقوا پیشه کنند. وَأَنذِرْ بِهِ الَّذِينَ يَخَافُونَ أَن يُحْشَرُواْ إِلَى رَبِّهِمْ لَيْسَ لَهُم مِّن دُونِهِ وَلِيٌّ وَلاَ شَفِيعٌ لَّعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
52 و مبادا به درخواست کفرپیشگان توانگر، مؤمنان تهیدستی را که هر صبح و عصر خدا را می‌خوانند و قرب او را می‌جویند از خود برانی، نه چیزی از حساب اعمال آنان برعهده توست و نه چیزی از حساب اعمال تو برعهده آنان است که بخواهی آنان را از خود برانی. اگر چنین کنی از ستمگران خواهی شد. وَلاَ تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ مَا عَلَيْكَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَمَا مِنْ حِسَابِكَ عَلَيْهِم مِّن شَيْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظَّالِمِينَ
53 و بدین سان برخی از مردم را به وسیله برخی دیگر آزمودیم، عده‌ای را توانگر و گروهی را تهیدست قرار دادیم، تا کافران متکبر درباره مؤمنان تهیدست بگویند: آیا از میان ما اینانند که خدا به آنها نعمت عطا کرده و به ایمان رهنمونشان ساخته است؟ آری چنین است، مگر نه این است که خدا از همه کس به سپاسگزاران نعمتش داناتر است. وَكَذَلِكَ فَتَنَّا بَعْضَهُم بِبَعْضٍ لِّيَقُولواْ أَهَـؤُلاء مَنَّ اللّهُ عَلَيْهِم مِّن بَيْنِنَا أَلَيْسَ اللّهُ بِأَعْلَمَ بِالشَّاكِرِينَ
54 و چون کسانی که به آیات ما ایمان دارند نزد تو آیند، به آنان بگو: سلام بر شما. پروردگارتان رحمت را بر خود واجب کرده است. چنین است که هر کس از شما از روی نادانی ـ نه از روی تکبر و خودبرتربینی ـ گناهی کند سپس بعد از آن توبه نماید و شایسته گردد، خدا او را می‌بخشد که او آمرزنده و مهربان است. وَإِذَا جَاءكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِآيَاتِنَا فَقُلْ سَلاَمٌ عَلَيْكُمْ كَتَبَ رَبُّكُمْ عَلَى نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ أَنَّهُ مَن عَمِلَ مِنكُمْ سُوءًا بِجَهَالَةٍ ثُمَّ تَابَ مِن بَعْدِهِ وَأَصْلَحَ فَأَنَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
55 و بدین سان آیات (معارف الهی) را شرح می‌دهیم تا اموری که باید، تحقق یابد و راه گنهکاران نیز برای اهل ایمان آشکار شود. وَكَذَلِكَ نفَصِّلُ الآيَاتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ الْمُجْرِمِينَ
56 بگو: من نهی شده‌ام از این که کسانی را بپرستم که شما آنها را به جای خدا می‌خوانید و می‌پرستید. بگو: پرستش غیر خدا برخاسته از هواهای نفسانی شماست و من از هواهای شما پیروی نمی‌کنم، چرا که در این صورت گمراه شده‌ام و از ره یافتگان نخواهم بود. قُلْ إِنِّي نُهِيتُ أَنْ أَعْبُدَ الَّذِينَ تَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ قُل لاَّ أَتَّبِعُ أَهْوَاءكُمْ قَدْ ضَلَلْتُ إِذًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُهْتَدِينَ
57 بگو: من در اثبات رسالت خود، بر قرآن که دلیلی روشن از جانب پروردگار من است اتکا دارم و شما آن را دروغ انگاشته‌اید، و معجزاتی که درخواست می‌کنید و شتاب در آمدنِ آنها را می‌خواهید در اختیار من نیست. فرمانروایی جز از آنِ خدا نیست، حق را از باطل جدا می‌کند و او بهترین داور میان من و شماست. قُلْ إِنِّي عَلَى بَيِّنَةٍ مِّن رَّبِّي وَكَذَّبْتُم بِهِ مَا عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ إِنِ الْحُكْمُ إِلاَّ لِلّهِ يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِينَ
58 بگو: اگر آنچه از من درخواست می‌کنید و شتاب در آمدنِ آن را می‌خواهید در اختیار من بود و من آن را می‌آوردم، شما باز هم ایمان نمی‌آوردید و کار میان من و شما به پایان رسیده بود، و خدا از هر کسی به ستمکاران داناتر است. قُل لَّوْ أَنَّ عِندِي مَا تَسْتَعْجِلُونَ بِهِ لَقُضِيَ الأَمْرُ بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ وَاللّهُ أَعْلَمُ بِالظَّالِمِينَ
59 و گنجینه‌های غیب تنها نزد اوست، جز او کسی آنها را نمی‌داند، و آنچه را که در خشکی و دریاست می‌داند، و هیچ برگی نمی‌افتد مگر این که آن را می‌داند، و هیچ دانه‌ای در تاریکی‌های زمین فرونمی افتد و نه هیچ‌تر و خشکی مگر این که آنها را می‌داند. آری هیچ چیزی فرونمی افتد مگر این که آن در کتابی روشن ثبت شده است. وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ
60 اوست آن که شما را در شب (آن گاه که می‌خوابید) برمی گیرد در حالی که می‌داند در روز چه دستاوردی داشته‌اید، سپس در روز (آن گاه که بیدار می‌شوید) شما را برمی انگیزد تا سرآمدی که معین شده است سپری گردد، آن گاه پس از پایان یافتن سرآمدتان بازگشت شما به سوی اوست، سپس شما را از حقیقت کارهایی که می‌کردید آگاه می‌کند. وَهُوَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُم بِاللَّيْلِ وَيَعْلَمُ مَا جَرَحْتُم بِالنَّهَارِ ثُمَّ يَبْعَثُكُمْ فِيهِ لِيُقْضَى أَجَلٌ مُّسَمًّى ثُمَّ إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ ثُمَّ يُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ
61 و اوست که بر بندگان خویش چیره است در حالی که مافوق آنهاست و بر آنان احاطه دارد، و بر شما فرشتگانی می‌فرستد که از بلاهای ویرانگر نگاهتان دارند، تا آن گاه که مرگ یکی از شما فرارسد، فرستادگان ما جان او را می‌گیرند و در این کار کوتاهی نمی‌کنند. وَهُوَ الْقَاهِرُ فَوْقَ عِبَادِهِ وَيُرْسِلُ عَلَيْكُم حَفَظَةً حَتَّىَ إِذَا جَاء أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ تَوَفَّتْهُ رُسُلُنَا وَهُمْ لاَ يُفَرِّطُونَ
62 و پس از آن که آدمیان مردند برانگیخته می‌شوند و به سوی خدا که مولای حقیقی آنان است بازگردانده می‌شوند. همگان بدانند که فرمانروایی تنها از آنِ اوست و او سریع‌ترین حسابرسان است. ثُمَّ رُدُّواْ إِلَى اللّهِ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ أَلاَ لَهُ الْحُكْمُ وَهُوَ أَسْرَعُ الْحَاسِبِينَ
63 بگو: چه کسی شما را از دشواری‌هایی که در تاریکی‌های خشکی و دریا برایتان پدید می‌آید رهایی می‌بخشد؟ آنگاه شما او را آشکارا و با فروتنی و نیز در نهان می‌خوانید که اگر ما را از این مهلکه نجات بخشد بی گمان از سپاسگزاران او خواهیم شد. قُلْ مَن يُنَجِّيكُم مِّن ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ تَدْعُونَهُ تَضَرُّعاً وَخُفْيَةً لَّئِنْ أَنجَانَا مِنْ هَـذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ
64 بگو: خداست که شما را از آن سختی‌ها و از هر اندوه دیگری نجات می‌بخشد، آن گاه شما پیمان خود را می‌شکنید و همچنان برای او شریک می‌پندارید. قُلِ اللّهُ يُنَجِّيكُم مِّنْهَا وَمِن كُلِّ كَرْبٍ ثُمَّ أَنتُمْ تُشْرِكُونَ
65 بگو: خداست که می‌تواند از فراز سرتان یا از زیر پاهایتان عذابی بر شما بفرستد یا شما را به صورت فرقه‌ها و گروه‌های مختلف به هم اندازد و گزند برخی از شما را به برخی دیگر بچشاند. بنگر که چگونه نشانه‌ها را به سوی اندیشه‌ها می‌گردانیم، باشد که آنان بفهمند. قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَن يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِّن فَوْقِكُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعاً وَيُذِيقَ بَعْضَكُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ
66 ای پیامبر، قوم تو عذاب الهی را دروغ انگاشتند در حالی که آن راست و درست است. به آنان بگو: من عهده دار امور شما نیستم تا بتوانم شما را از تکذیب حق بازدارم. وَكَذَّبَ بِهِ قَوْمُكَ وَهُوَ الْحَقُّ قُل لَّسْتُ عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ
67 هر خبری هنگام وقوعی دارد که در آن ظرف تحقق خواهد یافت، و به زودی خواهید دانست چه کیفری برای خود آماده ساخته‌اید. لِّكُلِّ نَبَإٍ مُّسْتَقَرٌّ وَسَوْفَ تَعْلَمُونَ
68 و چون ببینی که کسانی از روی انکار و تمسخر در آیات ما فرو می‌روند از آنان روی برتاب تا در سخنی دیگر غیر از آن درآیند، و اگر شیطان تو را به فراموشی انداخت و در آن حال با آنان نشستی، پس از یادآوری با آن مردم ستمگر منشین. وَإِذَا رَأَيْتَ الَّذِينَ يَخُوضُونَ فِي آيَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى يَخُوضُواْ فِي حَدِيثٍ غَيْرِهِ وَإِمَّا يُنسِيَنَّكَ الشَّيْطَانُ فَلاَ تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّكْرَى مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ
69 و بر آنان که تقوا پیشه کرده‌اند چیزی از حساب کسانی که آیات خدا را به مسخره می‌گیرند نخواهد بود و به گناه آنان مؤاخذه نخواهند شد، ولی به آنان یادآور شده‌ایم که با ایشان همنشینی نکنند، باشد که در دام این گناه نیفتند و همچنان از آن بپرهیزند. وَمَا عَلَى الَّذِينَ يَتَّقُونَ مِنْ حِسَابِهِم مِّن شَيْءٍ وَلَـكِن ذِكْرَى لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ
70 و کسانی را که دین خود را بازیچه و سرگرمی گرفته‌اند و زندگی دنیا آنان را فریفته است رها کن، و با این قرآن حقایق را به مردم یادآوری کن تا مبادا کسی به خاطر گناهانی که فراهم آورده است از پاداش‌های الهی محروم گردد. برای چنین کسی سرپرست و شفاعت کننده‌ای جز خدا نیست، و اگر هر فدیه‌ای برای رهایی خود بدهد از او پذیرفته نمی‌شود. آنان کسانی اند که به سبب آنچه فراهم آورده‌اند از پاداش‌های الهی محرومند، و به سزای این که بر کفر خود اصرار میورزیدند، نوشیدنی ای از آب جوشان و عذابی دردناک خواهند داشت. وَذَرِ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ دِينَهُمْ لَعِبًا وَلَهْوًا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَذَكِّرْ بِهِ أَن تُبْسَلَ نَفْسٌ بِمَا كَسَبَتْ لَيْسَ لَهَا مِن دُونِ اللّهِ وَلِيٌّ وَلاَ شَفِيعٌ وَإِن تَعْدِلْ كُلَّ عَدْلٍ لاَّ يُؤْخَذْ مِنْهَا أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ أُبْسِلُواْ بِمَا كَسَبُواْ لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُواْ يَكْفُرُونَ
71 بگو: آیا جز خدا چیزی را بخوانیم که نه سودی به ما می‌رساند و نه زیانی، و آیا پس از آن که خدا ما را هدایت کرده، به گذشته‌های خود که چیزی جز گمراهی نبوده است بازگردانده شویم؟ مانند کسی که شیاطین می‌خواهند او را به زمین فروافکنند، در حالی که سرگشته است و یارانی راه یافته هم دارد که او را به هدایت فرا می‌خوانند که: به سوی ما بیا. بگو: هدایتِ خداست که هدایت واقعی است، و ما فرمان یافته‌ایم که تسلیم پروردگار جهانیان باشیم. قُلْ أَنَدْعُو مِن دُونِ اللّهِ مَا لاَ يَنفَعُنَا وَلاَ يَضُرُّنَا وَنُرَدُّ عَلَى أَعْقَابِنَا بَعْدَ إِذْ هَدَانَا اللّهُ كَالَّذِي اسْتَهْوَتْهُ الشَّيَاطِينُ فِي الأَرْضِ حَيْرَانَ لَهُ أَصْحَابٌ يَدْعُونَهُ إِلَى الْهُدَى ائْتِنَا قُلْ إِنَّ هُدَى اللّهِ هُوَ الْهُدَىَ وَأُمِرْنَا لِنُسْلِمَ لِرَبِّ الْعَالَمِينَ
72 و به ما گفته شده است که نماز را برپا دارید و از حساب و کیفر خدا پروا کنید، و اوست آن که شما را به سویش روانه خواهند کرد. وَأَنْ أَقِيمُواْ الصَّلاةَ وَاتَّقُوهُ وَهُوَ الَّذِيَ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ
73 و اوست آن که آسمان‌ها و زمین را به حق آفرید و هدفی برای آن مقرر داشت، و روزی که قیامت را می‌گوید: باش، قیامت پدید می‌آید و سخن او حق است. و روزی که در صور دمیده شود، برای همگان آشکار گردد که پادشاهی فقط از آنِ اوست. به نهان و آشکار داناست، و اوست که تدبیرش حکیمانه است و از همه امور آگاه است. وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُولُ كُن فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنفَخُ فِي الصُّوَرِ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ
74 و یاد کن هنگامی را که ابراهیم به پدرش آزر گفت: آیا بت‌هایی [ناتوان] را خدایان خود می‌گیری و به پرستش آنها می‌پردازی؟ بی گمان، من تو و قوم تو را در گمراهی آشکاری می‌بینم. وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ لأَبِيهِ آزَرَ أَتَتَّخِذُ أَصْنَامًا آلِهَةً إِنِّي أَرَاكَ وَقَوْمَكَ فِي ضَلاَلٍ مُّبِينٍ
75 و بدین سان به ابراهیم ملکوت آسمان‌ها و زمین (وجود ربطی آنها به خدا) را نشان دادیم تا حقایقی را دریابد و از کسانی باشد که به آیات ما یقین دارند. وَكَذَلِكَ نُرِي إِبْرَاهِيمَ مَلَكُوتَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَلِيَكُونَ مِنَ الْمُوقِنِينَ
76 از این رو هنگامی که تاریکی شب او را فراگرفت و ستاره‌ای را دید، گفت: این پروردگار و مالک من است که تدبیر امور می‌کند، اما چون غروب کرد گفت: غروب کنندگان را دوست ندارم، چرا که آنها درخور تدبیر نیستند. فَلَمَّا جَنَّ عَلَيْهِ اللَّيْلُ رَأَى كَوْكَبًا قَالَ هَـذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لا أُحِبُّ الآفِلِينَ
77 آن گاه ماه در پی آن برآمد و هنگامی که ماه را دید طلوع می‌کند گفت: این پروردگار و مالک من است و تدبیر امور در اختیار اوست، اما وقتی آن هم غروب کرد گفت: اگر آن کس که حقیقتاً پروردگار من است مرا راه ننماید بی گمان در زمره مردم گمراه خواهم بود. فَلَمَّا رَأَى الْقَمَرَ بَازِغًا قَالَ هَـذَا رَبِّي فَلَمَّا أَفَلَ قَالَ لَئِن لَّمْ يَهْدِنِي رَبِّي لأكُونَنَّ مِنَ الْقَوْمِ الضَّالِّينَ
78 پس از آن خورشید از افق برآمد و چون خورشید را در حال طلوع دید گفت: این پروردگار من است این از همه بزرگ‌تر است، اما همین که خورشید نیز غروب کرد گفت: ای مردم، من از شرک ورزیدن شما و از آنچه شریک خدا شمرده‌اید دور و برکنارم. فَلَمَّا رَأَى الشَّمْسَ بَازِغَةً قَالَ هَـذَا رَبِّي هَـذَا أَكْبَرُ فَلَمَّا أَفَلَتْ قَالَ يَا قَوْمِ إِنِّي بَرِيءٌ مِّمَّا تُشْرِكُونَ
79 بی تردید، من به کسی روی کردم که آسمان‌ها و زمین را پدید آورده است و من به غیر او تمایل نخواهم یافت و از مشرکان نخواهم بود. إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَاْ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
80 و قومش با او بر سر این که تدبیر امور در اختیار خدایان آنهاست به محاجه پرداختند و او را از گزند بت‌ها بیم دادند. ابراهیم گفت: آیا با من درباره پروردگاری خدا محاجّه می‌کنید در حالی که او مرا به سوی خود هدایت کرده است؟ و من از آنچه شما شریک او می‌پندارید بیم ندارم تا به پرستش آن ناگزیر باشم، مگر این که پروردگارم ترس از آن را برای من بخواهد. علم پروردگارم همه چیز را فرا گرفته است، آیا درنمی یابید و متذکّر نمی‌شوید؟ وَحَآجَّهُ قَوْمُهُ قَالَ أَتُحَاجُّونِّي فِي اللّهِ وَقَدْ هَدَانِ وَلاَ أَخَافُ مَا تُشْرِكُونَ بِهِ إِلاَّ أَن يَشَاء رَبِّي شَيْئًا وَسِعَ رَبِّي كُلَّ شَيْءٍ عِلْمًا أَفَلاَ تَتَذَكَّرُونَ
81 چگونه من از آنچه شریک خدا می‌پندارید بترسم در حالی که شما نمی‌ترسید از این که چیزهایی را شریک خدا قرار داده‌اید که او هیچ حجّتی بر خدایی آنها بر شما فرو نفرستاده است؟ با این وصف، اگر اهل دانشید کدام یک از ما دو گروه به ایمنی سزاوارتر است؟ وَكَيْفَ أَخَافُ مَا أَشْرَكْتُمْ وَلاَ تَخَافُونَ أَنَّكُمْ أَشْرَكْتُم بِاللّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ عَلَيْكُمْ سُلْطَانًا فَأَيُّ الْفَرِيقَيْنِ أَحَقُّ بِالأَمْنِ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
82 آن گاه گفت: کسانی که به یکتایی خدا در تدبیر جهان ایمان آورده و ایمانشان را با هیچ ستمی نپوشانده و بی اثر نکرده‌اند آنانند که ایمنی دارند و آنان هدایت یافتگانند. الَّذِينَ آمَنُواْ وَلَمْ يَلْبِسُواْ إِيمَانَهُم بِظُلْمٍ أُوْلَـئِكَ لَهُمُ الأَمْنُ وَهُم مُّهْتَدُونَ
83 ای پیامبر، این بود حجت ما که آن را به ابراهیم در برابر قومش عطا کردیم. هر که را بخواهیم به درجاتی از علم و هدایت بالا می‌بریم، و ما به کسانی که درخورِ آنند آگاهیم و آن را براساس حکمت به آنان عطا می‌کنیم. به راستی پروردگار تو حکیم و داناست. وَتِلْكَ حُجَّتُنَا آتَيْنَاهَا إِبْرَاهِيمَ عَلَى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجَاتٍ مَّن نَّشَاء إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
84 و به او اسحاق و یعقوب را بخشیدیم و همه آنان را هدایت کردیم و نوح را پیش از این راه نمودیم، و داود و سلیمان و ایّوب و یوسف و موسی و هارون را که از ذریه نوح اند هدایت کردیم. آنان از نیکوکاران بودند و ما نیکوکاران را این گونه پاداش می‌دهیم. وَوَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَيَعْقُوبَ كُلاًّ هَدَيْنَا وَنُوحًا هَدَيْنَا مِن قَبْلُ وَمِن ذُرِّيَّتِهِ دَاوُودَ وَسُلَيْمَانَ وَأَيُّوبَ وَيُوسُفَ وَمُوسَى وَهَارُونَ وَكَذَلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ
85 و نیز از ذریّه نوح، زکریا و یحیی و عیسی و الیاس را راه نمودیم، همه آنان از شایستگان بودند. وَزَكَرِيَّا وَيَحْيَى وَعِيسَى وَإِلْيَاسَ كُلٌّ مِّنَ الصَّالِحِينَ
86 و اسماعیل و یسع و یونس و لوط را که از نسل نوح بودند هدایت کردیم و آنان را بر مردم جهان برتری بخشیدیم. وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلاًّ فضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ
87 و از پدران و فرزندان و برادرانشان گروهی را راه نمودیم و آنان را برگزیدیم و همگی را به راهی مستقیم هدایت کردیم. وَمِنْ آبَائِهِمْ وَذُرِّيَّاتِهِمْ وَإِخْوَانِهِمْ وَاجْتَبَيْنَاهُمْ وَهَدَيْنَاهُمْ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
88 این است هدایت خدا که از بندگانش هر که را بخواهد بدان راه می‌نماید، و پیامبران را بدان هدایت کرده است، و اگر آنان هم شرک میورزیدند قطعاً کارهای نیکی که انجام داده بودند تباه می‌شد و از دستشان می‌رفت. ذَلِكَ هُدَى اللّهِ يَهْدِي بِهِ مَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَلَوْ أَشْرَكُواْ لَحَبِطَ عَنْهُم مَّا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
89 آنان کسانی بودند که کتاب آسمانی و داوری و نبوت به ایشان دادیم. ای پیامبر، اگر این مردم به آنچه به پیامبران داده‌ایم کافر شوند، غم مدار، زیرا گروهی را بر آن گمارده‌ایم که هرگز به آن کافر نمی‌شوند. أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ وَالْحُكْمَ وَالنُّبُوَّةَ فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَـؤُلاء فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ
90 اینانند کسانی که خدا آنان را راه نموده است پس راهشان را پیروی کن و مردم را بدان فراخوان و به آنان بگو: من بر ابلاغ آن از شما هیچ مزدی درخواست نمی‌کنم، چرا که آن تذکاری برای همه امّت‌های بشری و غیر بشری است و وسیله کسب درآمد نیست. أُوْلَـئِكَ الَّذِينَ هَدَى اللّهُ فَبِهُدَاهُمُ اقْتَدِهْ قُل لاَّ أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِنْ هُوَ إِلاَّ ذِكْرَى لِلْعَالَمِينَ
91 یهودیان خدا را چنان که درخورِ عظمت اوست بزرگ نداشتند آن گاه که گفتند: خدا بر هیچ بشری چیزی (وحی و کتاب آسمانی) فرو نفرستاده است. به آنان بگو: چه کسی آن کتابی را که موسی آورد و برای مردم مایه روشنی و هدایت بود فرو فرستاد؟ شما آن را در کاغذهایی می‌نویسید و بخشی از آن را آشکار می‌کنید و بسیاری را نهان می‌دارید. و به شما معارفی از دین آموخته شده است که نه خود می‌توانستید آنها را فراگیرید و نه پدرانتان. آیا آنها را چه کسی به شما آموخت؟ بگو: خدا آن کتاب را نازل کرد و او آن حقایق را به شما آموخت. پس از این پاسخ آنان را به حال خود واگذار تا در باطلی که فرو رفته‌اند بازی کنند. وَمَا قَدَرُواْ اللّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قَالُواْ مَا أَنزَلَ اللّهُ عَلَى بَشَرٍ مِّن شَيْءٍ قُلْ مَنْ أَنزَلَ الْكِتَابَ الَّذِي جَاء بِهِ مُوسَى نُورًا وَهُدًى لِّلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَرَاطِيسَ تُبْدُونَهَا وَتُخْفُونَ كَثِيراً وَعُلِّمْتُم مَّا لَمْ تَعْلَمُواْ أَنتُمْ وَلاَ آبَاؤُكُمْ قُلِ اللّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ
92 و این قرآن کتابی است پرخیر و برکت که ما آن را فرو فرستادیم و کتابی را که پیش از آن بوده است تصدیق می‌کند. آن را فرو فرستادیم تا به وسیله آن مردمِ ام القری (مکه) و کسانی را که پیرامون آنند هشدار دهی. و کسانی که به سرای آخرت ایمان دارند، به این قرآن ایمان می‌آورند و آنانند که بر نماز خود مراقبت می‌کنند (آن را با حالت خشوع به جای می‌آورند). وَهَـذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ مُّصَدِّقُ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَلِتُنذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَهُمْ عَلَى صَلاَتِهِمْ يُحَافِظُونَ
93 و کیست ستمکارتر از آن کس که با شریک قرار دادن برای خدا بر او دروغ بسته یا آن کس که گفته به من وحی شده در حالی که چیزی بر او وحی نشده است و آن کس که گفته من نیز به زودی مانند آنچه خدا نازل کرده است نازل خواهم کرد؟ ای کاش می‌دیدی زمانی را که این ستمکاران در دشواری‌های مرگ فرو رفته‌اند و فرشتگان دست‌های خود را گشوده‌اند و می‌گویند: جان‌های خود را برآورید، امروز به سزای آن سخنان دروغی که بر خدا می‌بستید و از روی تکبر آیات او را انکار می‌کردید به عذاب خوارکننده کیفر داده می‌شوید. وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا أَوْ قَالَ أُوْحِيَ إِلَيَّ وَلَمْ يُوحَ إِلَيْهِ شَيْءٌ وَمَن قَالَ سَأُنزِلُ مِثْلَ مَا أَنَزلَ اللّهُ وَلَوْ تَرَى إِذِ الظَّالِمُونَ فِي غَمَرَاتِ الْمَوْتِ وَالْمَلآئِكَةُ بَاسِطُواْ أَيْدِيهِمْ أَخْرِجُواْ أَنفُسَكُمُ الْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَقُولُونَ عَلَى اللّهِ غَيْرَ الْحَقِّ وَكُنتُمْ عَنْ آيَاتِهِ تَسْتَكْبِرُونَ
94 به راستی امروز (روز مرگ) همان گونه که نخستین بار شما را آفریدیم تنها نزد ما آمده‌اید، و آنچه را به شما داده بودیم که در زندگی دنیا از آن بهره برید، پشت سر خود نهاده‌اید، و شفاعت کنندگان خود را که می‌پنداشتید در تدبیر امور شما شریک خدا هستند با شما نمی‌بینیم. همانا میان شما جدایی افتاده و اینک با مشاهده حقیقت، آنچه باور کرده بودید از شما دور گشته و ناپدید شده است. (ناراستی اش برای شما آشکار گشته است) وَلَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى كَمَا خَلَقْنَاكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَتَرَكْتُم مَّا خَوَّلْنَاكُمْ وَرَاء ظُهُورِكُمْ وَمَا نَرَى مَعَكُمْ شُفَعَاءكُمُ الَّذِينَ زَعَمْتُمْ أَنَّهُمْ فِيكُمْ شُرَكَاء لَقَد تَّقَطَّعَ بَيْنَكُمْ وَضَلَّ عَنكُم مَّا كُنتُمْ تَزْعُمُونَ
95 خداوند دانه و هسته را می‌شکافد و از آن دو، گیاه و درخت می‌رویاند. موجود زنده را از موجود بی جان پدید می‌آورد و مرده را نیز از زنده برمی آورد. ای مردم، آن کس که چنین می‌کند خداست نه غیر او، پس تا کی شما را از حق بازمی دارند و به سوی باطل برمی گردانند؟ إِنَّ اللّهَ فَالِقُ الْحَبِّ وَالنَّوَى يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَمُخْرِجُ الْمَيِّتِ مِنَ الْحَيِّ ذَلِكُمُ اللّهُ فَأَنَّى تُؤْفَكُونَ
96 او شکافنده سپیده دم است، و اوست که شب را مایه آرامش قرار داده و حرکت خورشید و ماه را با حساب‌هایی مقرر داشته است. این است اندازه گیری آن شکست ناپذیر دانا. فَالِقُ الإِصْبَاحِ وَجَعَلَ اللَّيْلَ سَكَنًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ حُسْبَانًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ
97 و اوست آن که ستارگان را برای شما پدید آورده تا به وسیله آنها در تاریکی‌های خشکی و دریا راه یابید. به راستی ما نشانه‌های یکتایی خود را برای مردمی که می‌دانند به روشنی بیان کرده‌ایم. وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ النُّجُومَ لِتَهْتَدُواْ بِهَا فِي ظُلُمَاتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ قَدْ فَصَّلْنَا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
98 و اوست آن که شما را از یک تن پدید آورده است، پس برخی از شما به جایگاه استقرار خود در زمین آمده‌اید و برخی در جایگاهی به ودیعت نهاده شده‌اید تا به محل استقرار خود برسید. به راستی ما نشانه‌های یکتایی خود را برای مردمی که درمی یابند به روشنی بیان کرده‌ایم. وَهُوَ الَّذِيَ أَنشَأَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ فَمُسْتَقَرٌّ وَمُسْتَوْدَعٌ قَدْ فَصَّلْنَا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَفْقَهُونَ
99 و اوست آن که از آسمان آبی فرو فرستاد، پس به وسیله آن هر چیزی را که قابل رویش و رشد است برآوردیم، آن گاه از آن گیاهی سبز رویاندیم، و از آن دانه‌هایی بر هم نشسته برمی آوریم، و از درخت خرما، از شکوفه اش، خوشه‌هایی است نزدیک [به هم]، و باغ‌هایی از درختان انگور و زیتون و انارِ همسان و غیر همسان را رویانیدیم. به میوه هر یک از آنها هنگامی که به بار می‌نشیند و به رسیدنِ میوه اش بنگرید. ای مردم، در این مجموعه برای مردمی که ایمان دارند نشانه‌هایی از توحید هست. وَهُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاء مَاء فَأَخْرَجْنَا بِهِ نَبَاتَ كُلِّ شَيْءٍ فَأَخْرَجْنَا مِنْهُ خَضِرًا نُّخْرِجُ مِنْهُ حَبًّا مُّتَرَاكِبًا وَمِنَ النَّخْلِ مِن طَلْعِهَا قِنْوَانٌ دَانِيَةٌ وَجَنَّاتٍ مِّنْ أَعْنَابٍ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُشْتَبِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ انظُرُواْ إِلِى ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَيَنْعِهِ إِنَّ فِي ذَلِكُمْ لآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ
100 و جنیان را شریک خدا انگاشته‌اند در حالی که خدا آنها را آفریده است، و از روی نادانی برای او پسران و دخترانی ساخته‌اند. منزه است خدا و برتر از آنچه که او را بدان وصف می‌کنند. وَجَعَلُواْ لِلّهِ شُرَكَاء الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُواْ لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ
101 خدا آسمان‌ها و زمین را بی آن که نمونه قبلی داشته باشند پدید آورده است. چگونه او را فرزندی باشد، در حالی که او را همسری نبوده و هر چیزی را آفریده و او به هر چیزی داناست؟ بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُن لَّهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
102 آن خداوند دانا تدبیرکننده امور شماست. معبودی شایسته پرستش جز او نیست، زیرا او آفریننده هر چیزی است، پس او را بپرستید که او برپا دارنده و عهده دار هر امری است. ذَلِكُمُ اللّهُ رَبُّكُمْ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ فَاعْبُدُوهُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ
103 دیدگان، او را درنمی یابند ولی او همه دیدگان را درمی یابد، و اوست که در ژرفای هر چیزی نفوذ دارد و از ظاهر و باطن آن آگاه است. لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ وَهُوَ يُدْرِكُ الأَبْصَارَ وَهُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ
104 همانا از جانب پروردگارتان روشنگری‌هایی برای شما آمده است، پس هر که در آنها بنگرد و آنها را دریابد به سود خود اوست، و هر که کور گردد و آنها را درنیابد به زیان خود اوست، و من بر شما نگهبان نیستم تا بتوانم دل هایتان را به سویی که می‌خواهم بکشانم. قَدْ جَاءكُم بَصَآئِرُ مِن رَّبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَمَنْ عَمِيَ فَعَلَيْهَا وَمَا أَنَاْ عَلَيْكُم بِحَفِيظٍ
105 و بدین سان دلیل‌ها و نشانه‌ها را با بیان‌های گوناگون می‌آوریم تا آنچه باید به انجام رسد، و تا کفرپیشگان به نهایت نگون بختی برسند و بگویند: ای محمّد، تو آنها را از دیگران فرا گرفته‌ای، و تا قرآن را برای مردمی که می‌دانند به روشنی بیان کنیم. وَكَذَلِكَ نُصَرِّفُ الآيَاتِ وَلِيَقُولُواْ دَرَسْتَ وَلِنُبَيِّنَهُ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ
106 آنچه را که از جانب پروردگارت به تو وحی شده است پیروی کن که معبودی شایسته پرستش جز او نیست، و از مشرکان روی بگردان. اتَّبِعْ مَا أُوحِيَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ لا إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ وَأَعْرِضْ عَنِ الْمُشْرِكِينَ
107 و اگر خدا می‌خواست آنان مشرک نمی‌شدند، و ما تو را نگهبان امور زندگی آنان قرار نداده‌ایم، و تو عهده دار رفتار و باورهای دینی آنان نیستی. وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا أَشْرَكُواْ وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ
108 و کسانی را که مشرکان به جای خدا می‌خوانند دشنام ندهید که آنان نیز خدا را از روی دشمنی که برخاسته از نادانی است دشنام می‌دهند. بدین سان برای هر امتی کردارشان را آراسته‌ایم، پس به آنچه زیبا می‌دانند ناسزا مگویید. آن گاه بازگشت آنان به سوی پروردگارشان خواهد بود و او آنان را از حقیقت آنچه انجام می‌دادند با خبر خواهد ساخت. وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَيَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
109 و با سخت‌ترین سوگندهایشان به خدا سوگند خوردند که اگر نشانه‌ای بر رسالت محمد به آنان برسد قطعاً به آن ایمان می‌آورند. بگو: نشانه‌ها فقط نزد خداست و من اختیاردار آنها نیستم. چه بسا آنان را در سوگندهایشان راستگو به شمار آورید ولی چه می‌دانید که چون نشانه‌ها به آنان رسد ایمان نمی‌آورند. وَأَقْسَمُواْ بِاللّهِ جَهْدَ أَيْمَانِهِمْ لَئِن جَاءتْهُمْ آيَةٌ لَّيُؤْمِنُنَّ بِهَا قُلْ إِنَّمَا الآيَاتُ عِندَ اللّهِ وَمَا يُشْعِرُكُمْ أَنَّهَا إِذَا جَاءتْ لاَ يُؤْمِنُونَ
110 و ما دل‌ها و دیدگانشان را دگرگون می‌کنیم، ازاین رو به آن نشانه‌ها و معجزه‌ها ایمان نمی‌آورند، همان گونه که بار نخست پیش از آن که معجزات پیشنهادی آنان را ارائه کنیم به قرآن ایمان نیاوردند، و ما آنان را رها می‌کنیم که در سرکشی شان همواره سرگردان بمانند. وَنُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَأَبْصَارَهُمْ كَمَا لَمْ يُؤْمِنُواْ بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَنَذَرُهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ
111 اگر پیشنهادهای آنان را می‌پذیرفتیم و فرشتگان را به سویشان فرو می‌فرستادیم، و مردگان را زنده می‌کردیم تا با آنان سخن گویند و درستی دعوت ما را گوشزد کنند، و هر چیزی را روبه روی آنان گرد می‌آوردیم تا برای آنان گواهی دهند باز هم ایمان نمی‌آوردند، مگر این که خدا بخواهد که آنان ایمان بیاورند، ولی بیشترشان نمی‌دانند که معجزه‌ها و سایر اسباب به اذن خدا اثر می‌گذارند. وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَيْهِمُ الْمَلآئِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتَى وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلاً مَّا كَانُواْ لِيُؤْمِنُواْ إِلاَّ أَن يَشَاء اللّهُ وَلَـكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ
112 ای پیامبر، همان گونه که تو دشمنانی داری، ما برای هر پیامبری دشمنانی از شیاطین انس و جن مقرر داشتیم. آنان برای فریبکاری، سخنان آراسته را با رمز و اشاره به یکدیگر القا می‌کنند، و اگر خدا می‌خواست چنین نمی‌کردند و با پیامبران دشمنی نمی‌نمودند، پس آنان را با دروغ‌هایی که می‌پردازند واگذار. وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نِبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الإِنسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا وَلَوْ شَاء رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ
113 ما چنین کردیم تا اهداف مورد نظرمان تحقق یابد و تا دل‌های کسانی که به آخرت ایمان ندارند به سخنان آراسته و فریبنده شیاطین گوش سپارد و تا ایشان آنها را بپسندند، و تا از تیره بختی سرای آخرت فراهم آورند آنچه را فراهم آورنده‌اند. وَلِتَصْغَى إِلَيْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ وَلِيَرْضَوْهُ وَلِيَقْتَرِفُواْ مَا هُم مُّقْتَرِفُونَ
114 با این وصف، آیا داوری جز خدا بجویم؟ در حالی که اوست که این کتاب را به سوی شما فروفرستاده است، کتابی که احکام و معارف آن به روشنی بیان شده است. و کسانی که به آنان کتاب آسمانی داده‌ایم (یهودیان و مسیحیان) می‌دانند که آن از جانب پروردگارت به حق نازل شده است، پس هرگز از تردیدکنندگان مباش. أَفَغَيْرَ اللّهِ أَبْتَغِي حَكَمًا وَهُوَ الَّذِي أَنَزَلَ إِلَيْكُمُ الْكِتَابَ مُفَصَّلاً وَالَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَعْلَمُونَ أَنَّهُ مُنَزَّلٌ مِّن رَّبِّكَ بِالْحَقِّ فَلاَ تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ
115 و پیام پروردگارت (دعوت به آیین اسلام) با رسالت تو و نزول قرآن به درستی و بی هیچ کاستی تحقق یافت و کامل گشت. هیچ دگرگون کننده‌ای نیست که سخنان او را تغییر دهد، و اوست که شنونده سخن بندگان و دانا به کارهای آنان است. وَتَمَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ صِدْقًا وَعَدْلاً لاَّ مُبَدِّلِ لِكَلِمَاتِهِ وَهُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ
116 بیشتر کسانی که در زمین اند شایسته پیروی نیستند پس اگر از آنان پیروی کنی تو را از راه خدا گمراه می‌کنند، زیرا آنان جز از گمان پیروی نمی‌کنند و در شناخت معارف الهی تنها به حدس و تخمین اکتفا می‌کنند. وَإِن تُطِعْ أَكْثَرَ مَن فِي الأَرْضِ يُضِلُّوكَ عَن سَبِيلِ اللّهِ إِن يَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلاَّ يَخْرُصُونَ
117 آری، پروردگارت به کسی که از راه او منحرف می‌شود از همه داناتر است و او به هدایت یافتگان نیز از همه داناتر است. إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ مَن يَضِلُّ عَن سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ
118 پس اگر به آیات او ایمان دارید، از آن دامی که به هنگام سر بریدنش نام خدا بر آن برده شده است بخورید. فَكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ إِن كُنتُمْ بِآيَاتِهِ مُؤْمِنِينَ
119 برای شما چه سودی دارد که از آن دامی که هنگام ذبحش نام خدا بر آن برده شده است نمی‌خورید؟ در حالی که خداوند آنچه را بر شما حرام نموده برایتان به تفصیل بیان کرده و آنها را نیز در صورت اضطرار حلال شمرده است، ولی بسیاری از مردم از روی هواهایشان، بی هیچ دانشی، دیگران را به گمراهی می‌کشانند. بی گمان، پروردگارت به کسانی که از حدود الهی تجاوز می‌کنند داناتر است. وَمَا لَكُمْ أَلاَّ تَأْكُلُواْ مِمَّا ذُكِرَ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ وَقَدْ فَصَّلَ لَكُم مَّا حَرَّمَ عَلَيْكُمْ إِلاَّ مَا اضْطُرِرْتُمْ إِلَيْهِ وَإِنَّ كَثِيراً لَّيُضِلُّونَ بِأَهْوَائِهِم بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُعْتَدِينَ
120 و گناهی را که بدیِ فرجام آن آشکار است و نیز گناهی را که ناخوشایندی عاقبتش نهان است وانهید. قطعاً کسانی که مرتکب گناه می‌شوند، دیری نمی‌گذرد که به همان چیزی که مرتکب شده‌اند سزا داده می‌شوند. وَذَرُواْ ظَاهِرَ الإِثْمِ وَبَاطِنَهُ إِنَّ الَّذِينَ يَكْسِبُونَ الإِثْمَ سَيُجْزَوْنَ بِمَا كَانُواْ يَقْتَرِفُونَ
121 و از آن دامی که به هنگام ذبحش نام خدا بر آن برده نشده است نخورید که آن فسق است و خروج از مرز الهی به شمار می‌رود، و قطعاً شیاطین با رمز و اشاره بر افکار دوستانشان القا می‌کنند که درباره یکسان بودن دام‌های مرده و ذبح شده با شما مجادله کنند، و اگر از آنان پیروی کنید و سخنشان را بپذیرید، قطعاً مشرک خواهید بود. وَلاَ تَأْكُلُواْ مِمَّا لَمْ يُذْكَرِ اسْمُ اللّهِ عَلَيْهِ وَإِنَّهُ لَفِسْقٌ وَإِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ إِلَى أَوْلِيَآئِهِمْ لِيُجَادِلُوكُمْ وَإِنْ أَطَعْتُمُوهُمْ إِنَّكُمْ لَمُشْرِكُونَ
122 آیا کسی که مرده بود و ما او را به سبب ایمان حیات بخشیدیم و برای او نوری قرار دادیم که به وسیله آن در میان مردم حرکت کند مانند کسی است که حکایتش این است که در تاریکی‌های گمراهی به سر می‌برد و از آن بیرون شدنی نیست؟ این گونه برای کافران اعمالشان آراسته شده است. أَوَ مَن كَانَ مَيْتًا فَأَحْيَيْنَاهُ وَجَعَلْنَا لَهُ نُورًا يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَن مَّثَلُهُ فِي الظُّلُمَاتِ لَيْسَ بِخَارِجٍ مِّنْهَا كَذَلِكَ زُيِّنَ لِلْكَافِرِينَ مَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
123 و این گونه در هر شهری سرانِ گنهکارش را پدید آوردیم تا در آن جا درباره رسالت پیامبر و آیات الهی نیرنگ زنند، ولی جز به خود نیرنگ نمی‌زنند و این حقیقت را درنمی یابند. وَكَذَلِكَ جَعَلْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ أَكَابِرَ مُجَرِمِيهَا لِيَمْكُرُواْ فِيهَا وَمَا يَمْكُرُونَ إِلاَّ بِأَنفُسِهِمْ وَمَا يَشْعُرُونَ
124 و چون برای سران گناه پیشه نشانه‌ای بر رسالت پیامبر بیاید می‌گویند: ما هرگز ایمان نمی‌آوریم تا این که مانند رسالتی که به پیامبران خدا داده شده به ما نیز داده شود. [به آنان بگو:] خدا از هر کسی بهتر می‌داند که رسالتش را کجا قرار دهد و آن را به چه کسی عطا کند. به زودی گنهکاران را به سزای نیرنگ‌هایی که می‌زدند ذلتی از نزد خدا و عذابی سخت خواهد رسید. وَإِذَا جَاءتْهُمْ آيَةٌ قَالُواْ لَن نُّؤْمِنَ حَتَّى نُؤْتَى مِثْلَ مَا أُوتِيَ رُسُلُ اللّهِ اللّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ سَيُصِيبُ الَّذِينَ أَجْرَمُواْ صَغَارٌ عِندَ اللّهِ وَعَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا كَانُواْ يَمْكُرُونَ
125 پس هر که را خدا بخواهد هدایت کند، به او شرح صدر می‌دهد تا در برابر حقایقی که از جانب اوست تسلیم شود، و هر که را بخواهد به گمراهی بیفکند، سینه اش را تنگ و محدود می‌کند که گویی در آسمان بالا می‌رود. بدین سان خداوند پلیدی را بر کسانی که ایمان نمی‌آورند قرار می‌دهد. فَمَن يُرِدِ اللّهُ أَن يَهْدِيَهُ يَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلإِسْلاَمِ وَمَن يُرِدْ أَن يُضِلَّهُ يَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَيِّقًا حَرَجًا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي السَّمَاء كَذَلِكَ يَجْعَلُ اللّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ
126 و این است راه پروردگار تو که راست و استوار (تغییرناپذیر) است. به راستی ما نشانه‌ها را برای مردمی که پند می‌گیرند به روشنی بیان کرده‌ایم. وَهَـذَا صِرَاطُ رَبِّكَ مُسْتَقِيمًا قَدْ فَصَّلْنَا الآيَاتِ لِقَوْمٍ يَذَّكَّرُونَ
127 برای هدایت یافتگان، نزد پروردگارشان سرای عافیت است، و به سزای کارهای نیکی که کرده‌اند، او سرپرست و عهده دار امورشان خواهد بود. لَهُمْ دَارُ السَّلاَمِ عِندَ رَبِّهِمْ وَهُوَ وَلِيُّهُمْ بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
128 و روزی که خدا آنان (آدمیان و جنیان) را یکسره گرد می‌آوَرَد و روانه می‌کند، می‌گوید: ای گروه جنیان، بسیاری از آدمیان را به پیروی از خود واداشتید و به گمراهی کشاندید، و پیروانشان از آدمیان می‌گویند: پروردگارا، ما و جنیان از یکدیگر بهره گرفتیم، ما با پیروی از آنها به هواها و هوس‌های خود دست یافتیم و آنها با وسوسه‌های خود ما را پیرو خود ساختند، و عاقبت به مرتبه‌ای که برای ما و آنها تعیین کرده بودی رسیدیم. خدا می‌گوید: آتش جایگاه شماست که جاودانه در آن خواهید بود، مگر آنچه را خدا بخواهد. به راستی پروردگار تو حکیم و داناست. وَيَوْمَ يِحْشُرُهُمْ جَمِيعًا يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُم مِّنَ الإِنسِ وَقَالَ أَوْلِيَآؤُهُم مِّنَ الإِنسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِيَ أَجَّلْتَ لَنَا قَالَ النَّارُ مَثْوَاكُمْ خَالِدِينَ فِيهَا إِلاَّ مَا شَاء اللّهُ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَليمٌ
129 و این گونه برخی از ستمکاران را بر برخی دیگر به کیفر گناهانی که فراهم آورده‌اند مسلّط می‌کنیم. وَكَذَلِكَ نُوَلِّي بَعْضَ الظَّالِمِينَ بَعْضًا بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ
130 در آن روز خدا می‌گوید: ای گروه جنیان و آدمیان، آیا از خودتان پیامبرانی به سوی شما نیامدند که آیات مرا بر شما حکایت کنند و شما را از دیدار امروزتان بترسانند؟ می‌گویند: ما به زیان خود گواهی می‌دهیم که پیامبرانی آمدند و به ما هشدار دادند. آری، به آنان هشدار داده شد، ولی زندگی دنیا آنان را بفریفت و به زیان خود گواهی دادند که به آنچه پیامبران آوردند کافر شدند. يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالإِنسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَـذَا قَالُواْ شَهِدْنَا عَلَى أَنفُسِنَا وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُواْ عَلَى أَنفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُواْ كَافِرِينَ
131 فرستادنِ پیامبرانِ هشداردهنده از آن روست که پروردگار تو این گونه نیست که دیاری را از روی ستم تباه کرده باشد در حالی که مردم آن از وظایف خود بی خبر باشند. ذَلِكَ أَن لَّمْ يَكُن رَّبُّكَ مُهْلِكَ الْقُرَى بِظُلْمٍ وَأَهْلُهَا غَافِلُونَ
132 و برای هر یک از آن دو گروه (آدمیان و جنیان) درجاتی برخاسته از کردارشان خواهد بود، و پروردگارت از کارهایی که می‌کنند بی خبر نیست. وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُواْ وَمَا رَبُّكَ بِغَافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ
133 و پروردگار تو بی نیاز و دارای رحمت است و اگر بخواهد شما را از میان می‌برد، زیرا به شما نیازی ندارد. و پس از شما، به رحمت خود، آنچه بخواهد جایگزین می‌کند، همان گونه که شما را به رحمت خود از نسل مردمی دیگر پدید آورد. وَرَبُّكَ الْغَنِيُّ ذُو الرَّحْمَةِ إِن يَشَأْ يُذْهِبْكُمْ وَيَسْتَخْلِفْ مِن بَعْدِكُم مَّا يَشَاء كَمَا أَنشَأَكُم مِّن ذُرِّيَّةِ قَوْمٍ آخَرِينَ
134 بی گمان، آنچه در مورد قیامت به شما وعده داده‌اند آمدنی است، و شما نمی‌توانید خدا را از آوردن آن ناتوان سازید. إِنَّ مَا تُوعَدُونَ لآتٍ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ
135 به مشرکان بگو: ای قوم من، براساس حالت و وضعیتی که دارید عمل کنید که من نیز بر آنچه هستم پایدارم و عمل می‌کنم، و دیری نمی‌گذرد که بدانید فرجام نیک این سرای از آنِ کیست. حقیقت این است که ستمکاران (مشرکان) نیکبخت نخواهند شد. قُلْ يَا قَوْمِ اعْمَلُواْ عَلَى مَكَانَتِكُمْ إِنِّي عَامِلٌ فَسَوْفَ تَعْلَمُونَ مَن تَكُونُ لَهُ عَاقِبَةُ الدِّارِ إِنَّهُ لاَ يُفْلِحُ الظَّالِمُونَ
136 مشرکان از کشت‌ها و دام‌ها که خدا پدید آورده است سهمی را برای او مقرر می‌داشتند و براساس پندار خود می‌گفتند: این سهمِ خدا و این سهمِ بت‌های ماست که شریکان خدایند. آنان چنین حکم می‌کردند که آنچه مال شریکان است به خدا نمی‌رسد و آنچه از آنِ خداست به شریکانشان می‌رسد. راستی این بد حکمی است که می‌کنند. وَجَعَلُواْ لِلّهِ مِمِّا ذَرَأَ مِنَ الْحَرْثِ وَالأَنْعَامِ نَصِيبًا فَقَالُواْ هَـذَا لِلّهِ بِزَعْمِهِمْ وَهَـذَا لِشُرَكَآئِنَا فَمَا كَانَ لِشُرَكَآئِهِمْ فَلاَ يَصِلُ إِلَى اللّهِ وَمَا كَانَ لِلّهِ فَهُوَ يَصِلُ إِلَى شُرَكَآئِهِمْ سَاء مَا يَحْكُمُونَ
137 و بدین سان معبودانِ اهل شرک دل‌های مشرکان را به تسخیر خود درآوردند و برای بسیاری از مشرکان کشتن فرزندانشان را بر آستانِ آن خدایان آراستند تا آنان را تباه سازند، و آیین درستی را که برایشان مقرر شده بود با آمیختن به اموری باطل بر آنان پوشیده دارند. و اگر خدا می‌خواست چنین نمی‌کردند. پس ای پیامبر، آنان را با دروغ‌هایی که می‌پردازند رها کن. وَكَذَلِكَ زَيَّنَ لِكَثِيرٍ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ قَتْلَ أَوْلاَدِهِمْ شُرَكَآؤُهُمْ لِيُرْدُوهُمْ وَلِيَلْبِسُواْ عَلَيْهِمْ دِينَهُمْ وَلَوْ شَاء اللّهُ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ
138 و براساس گمان خود گفتند: این دام‌ها و کشت‌هایی که تقدیم خدایان می‌شود دام‌ها و کشت‌هایی ممنوع است که جز آن کس که ما بخواهیم نباید از آن بخورد و آنان دام‌هایی دیگر (بَحیرَه، سائِبَه و حامی) دارند که سوار شدن بر آنها حرام شده است، و برای آنان دام‌هایی است که هنگام ذبحشان نام خدا را بر آنها نمی‌برند. اینها را حکم خدا شمردند در حالی که بر او دروغ بستند. به زودی خدا آنان را به سبب افترایی که بسته‌اند کیفر خواهد داد. وَقَالُواْ هَـذِهِ أَنْعَامٌ وَحَرْثٌ حِجْرٌ لاَّ يَطْعَمُهَا إِلاَّ مَن نّشَاء بِزَعْمِهِمْ وَأَنْعَامٌ حُرِّمَتْ ظُهُورُهَا وَأَنْعَامٌ لاَّ يَذْكُرُونَ اسْمَ اللّهِ عَلَيْهَا افْتِرَاء عَلَيْهِ سَيَجْزِيهِم بِمَا كَانُواْ يَفْتَرُونَ
139 و گفتند: آنچه در شکم این دام‌ها (بحیره و سائبه) است اگر زنده به دنیا آید ویژه مردانِ ماست و بر زنانمان حرام است، و اگر مرده باشد مردان و زنان در آن شریک‌اند. خداوند این حکمشان را که به صورت عذاب درمی آید کیفر آنان قرار خواهد داد، که او حکیم و داناست. وَقَالُواْ مَا فِي بُطُونِ هَـذِهِ الأَنْعَامِ خَالِصَةٌ لِّذُكُورِنَا وَمُحَرَّمٌ عَلَى أَزْوَاجِنَا وَإِن يَكُن مَّيْتَةً فَهُمْ فِيهِ شُرَكَاء سَيَجْزِيهِمْ وَصْفَهُمْ إِنَّهُ حِكِيمٌ عَلِيمٌ
140 به یقین، کسانی که فرزندان خود را به بی خردی و نادانی برای تقرب به خدایان خود کشتند، و آنچه را خدا روزی آنان کرده بود از روی دروغ بستن به خدا بر خود حرام ساختند زیان کردند. قطعاً آنان گمراه شدند و هدایت یافته نبودند. قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ قَتَلُواْ أَوْلاَدَهُمْ سَفَهًا بِغَيْرِ عِلْمٍ وَحَرَّمُواْ مَا رَزَقَهُمُ اللّهُ افْتِرَاء عَلَى اللّهِ قَدْ ضَلُّواْ وَمَا كَانُواْ مُهْتَدِينَ
141 و اوست آن که بوستان‌هایی با داربست و بوستان‌هایی بدون داربست و درختان خرما و کشتزارهایی با محصولات گوناگون و زیتون و انارِ همگون و ناهمگون پدید آورده است. از میوه اش چون به بار نشیند بخورید و حق آن را هنگام برداشت آن بدهید، و از اسراف بپرهیزید که خدا اسراف کنندگان را دوست ندارد. وَهُوَ الَّذِي أَنشَأَ جَنَّاتٍ مَّعْرُوشَاتٍ وَغَيْرَ مَعْرُوشَاتٍ وَالنَّخْلَ وَالزَّرْعَ مُخْتَلِفًا أُكُلُهُ وَالزَّيْتُونَ وَالرُّمَّانَ مُتَشَابِهًا وَغَيْرَ مُتَشَابِهٍ كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ
142 و از دام‌ها برخی را بزرگ و بارکش و برخی را کوتاه آفرید. از آنچه خدا روزی شما کرده است بخورید و گام‌های شیطان را دنبال نکنید که روزی خدا را بر خود حرام سازید، که او دشمن آشکار شماست. وَمِنَ الأَنْعَامِ حَمُولَةً وَفَرْشًا كُلُواْ مِمَّا رَزَقَكُمُ اللّهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ
143 خداوند از دام‌ها هشت تای پدید آورده است، از گوسفندان دو تا (نر و ماده آنها) و از بزها دو تا (نر و ماده آنها). به مشرکان بگو: آیا نرهای آن دو را خدا حرام کرده یا ماده‌های آن دو یا جنینی را که رحم ماده‌های آنها دربرگرفته است؟ اگر راست می‌گویید، براساس هر نوع دانشی که برای شما حاصل شده باشد به من خبر دهید. ثَمَانِيَةَ أَزْوَاجٍ مِّنَ الضَّأْنِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْمَعْزِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الأُنثَيَيْنِ نَبِّؤُونِي بِعِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ
144 و از شتران نیز دو تا (نر و ماده آنها) و از گاوها دو تا (نر و ماده آنها) را آفریده است. بگو: آیا نرهای آن دو را خدا حرام کرده یا مادّه‌های آن دو یا جنینی را که رحم ماده‌های آنها دربرگرفته است؟ آیا تحریم اینها را خود به اندیشه دریافته‌اید یا آن گاه که خدا شما را بدان سفارش می‌کرد حضور داشتید؟ هرگز چنین نیست، بلکه بر خدا دروغ بسته‌اید. و کیست ستمکارتر از آن کس که بر خدا دروغی بندد تا مردم را ندانسته به گمراهی افکنَد. شما ستمکارید و خدا مردم ستمکار را هدایت نمی‌کند. وَمِنَ الإِبْلِ اثْنَيْنِ وَمِنَ الْبَقَرِ اثْنَيْنِ قُلْ آلذَّكَرَيْنِ حَرَّمَ أَمِ الأُنثَيَيْنِ أَمَّا اشْتَمَلَتْ عَلَيْهِ أَرْحَامُ الأُنثَيَيْنِ أَمْ كُنتُمْ شُهَدَاء إِذْ وَصَّاكُمُ اللّهُ بِهَـذَا فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللّهِ كَذِبًا لِيُضِلَّ النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ إِنَّ اللّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
145 بگو: در آنچه به من وحی شده است طعام حرامی را نمی‌یابم که بر خورنده‌ای که آن را می‌خورد حرام شده باشد، مگر این که مردار باشد یا خونی ریخته شده یا گوشت خوک باشد که پلید است، یا دامی که آن را به نافرمانی سر بریده، همان که هنگام ذبحش نام غیر خدا را بر آن برده‌اند. و هر کس به خوردن یکی از اینها ناچار شود، به شرط آن که ناچاری او در اثر ستمکاری و سرکشی نباشد بر او حلال می‌شود، چرا که خدا آمرزنده و مهربان است. قُل لاَّ أَجِدُ فِي مَا أُوْحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ إِلاَّ أَن يَكُونَ مَيْتَةً أَوْ دَمًا مَّسْفُوحًا أَوْ لَحْمَ خِنزِيرٍ فَإِنَّهُ رِجْسٌ أَوْ فِسْقًا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللّهِ بِهِ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلاَ عَادٍ فَإِنَّ رَبَّكَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ
146 و بر یهودیان [خوردن گوشت] هر حیوان ناخنداری را حرام کردیم، و از گاو و گوسفند (میش و بز) پیه‌های آن دو را بر آنان حرام نمودیم، مگر پیه‌هایی که بر پشت یا روده هایشان باشد یا با استخوانی آمیخته باشد. این حکم را به سزای تجاوزگری شان برای آنان مقرر کردیم، و قطعاً ما راستگوییم. وَعَلَى الَّذِينَ هَادُواْ حَرَّمْنَا كُلَّ ذِي ظُفُرٍ وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا إِلاَّ مَا حَمَلَتْ ظُهُورُهُمَا أَوِ الْحَوَايَا أَوْ مَا اخْتَلَطَ بِعَظْمٍ ذَلِكَ جَزَيْنَاهُم بِبَغْيِهِمْ وِإِنَّا لَصَادِقُونَ
147 پس اگر تو را تکذیب کردند و تهدیدهای الهی را دروغ انگاشتند، به آنان بگو: پروردگار شما دارای رحمتی گسترده است، و عذاب او از مردم گناه پیشه بازگردانده نمی‌شود. فَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل رَّبُّكُمْ ذُو رَحْمَةٍ وَاسِعَةٍ وَلاَ يُرَدُّ بَأْسُهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمِينَ
148 کسانی که برای خدا شریک پنداشته‌اند خواهند گفت: اگر خدا می‌خواست، نه ما و نه پدرانمان برای خدا شریک قرار نمی‌دادیم و چیزی را حرام نمی‌ساختیم. کسانی هم که پیش از آنان بودند، همین گونه پیامبران خدا و پیام‌های الهی را تکذیب می‌کردند، تا این که عذاب ما را چشیدند. بگو: آیا دانشی نزد شماست که آن را برای ما آشکار کنید؟ شما در مورد معارف الهی هیچ دانشی ندارید و جز از گمان پیروی نمی‌کنید و فقط تخمین می‌زنید. سَيَقُولُ الَّذِينَ أَشْرَكُواْ لَوْ شَاء اللّهُ مَا أَشْرَكْنَا وَلاَ آبَاؤُنَا وَلاَ حَرَّمْنَا مِن شَيْءٍ كَذَلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِم حَتَّى ذَاقُواْ بَأْسَنَا قُلْ هَلْ عِندَكُم مِّنْ عِلْمٍ فَتُخْرِجُوهُ لَنَا إِن تَتَّبِعُونَ إِلاَّ الظَّنَّ وَإِنْ أَنتُمْ إَلاَّ تَخْرُصُونَ
149 بگو: پس حجت رسا تنها از آنِ خداست. اگر می‌خواست همه شما را به اجبار هدایت می‌کرد. قُلْ فَلِلّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاء لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ
150 بگو: گواهان خود را که گواهی می‌دهند به این که خدا اینها را حرام کرده است بیاورید. پس اگر گواهی دادند، تو با آنان گواهی مده، چرا که گواهی آنان از روی هوا و هوس است و تو نباید از هوا و هوس کسانی که آیات ما را دروغ شمرده و کسانی که به آخرت ایمان ندارند و برای پروردگارشان همتا قرار می‌دهند پیروی کنی. قُلْ هَلُمَّ شُهَدَاءكُمُ الَّذِينَ يَشْهَدُونَ أَنَّ اللّهَ حَرَّمَ هَـذَا فَإِن شَهِدُواْ فَلاَ تَشْهَدْ مَعَهُمْ وَلاَ تَتَّبِعْ أَهْوَاء الَّذِينَ كَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا وَالَّذِينَ لاَ يُؤْمِنُونَ بِالآخِرَةِ وَهُم بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ
151 بگو: بیایید تا آنچه را پروردگارتان بر شما حرام کرده است برای شما بخوانم و آن این که چیزی را شریک او قرار مدهید و به پدر و مادر خود نیکی کنید و فرزندانتان را در اثر تنگدستی مکشید، زیرا ماییم که به شما و آنان روزی می‌دهیم، و به کارهای زشت چه آشکار آن و چه پنهانش نزدیک نشوید، و انسانی را که خدا کشتن او را حرام کرده است جز به حق مکشید. اینهاست که خدا شما را به آن سفارش کرده است، باشد که دریابید. قُلْ تَعَالَوْاْ أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ أَلاَّ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَلاَ تَقْتُلُواْ أَوْلاَدَكُم مِّنْ إمْلاَقٍ نَّحْنُ نَرْزُقُكُمْ وَإِيَّاهُمْ وَلاَ تَقْرَبُواْ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَلاَ تَقْتُلُواْ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ
152 و از نزدیک شدن به مال یتیم ـ جز به روشی هرچه نیکوتر که باعث حفظ اموال او شود ـ بپرهیزید تا به توانایی خود برسد (بالغ شود و به رشد لازم برسد)، و پیمانه و ترازو را عادلانه و تمام بسنجید و بدانید که ما هیچ کس را جز به اندازه توانش تکلیف نمی‌کنیم. و چون سخنی گویید که سود و زیانی در پی دارد، عدالت را در آن رعایت کنید، هر چند کسی که درباره او سخن می‌گویید خویشاوند باشد، و به پیمان خدا وفادار باشید. اینهاست که خدا شما را به آن سفارش کرده است، باشد که دریابید و متذکّر شوید. وَلاَ تَقْرَبُواْ مَالَ الْيَتِيمِ إِلاَّ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُواْ الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لاَ نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلاَّ وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُواْ وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللّهِ أَوْفُواْ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ
153 اینها که بر شما خواندم راه من است که راهی است راست و استوار (نه در آن اختلافی است نه پوینده اش را از مقصد باز می‌دارد)، پس آن را دنبال کنید و راه‌های دیگر را دنبال مکنید که شما را از راه خدا پراکنده سازد. اینهاست که خدا شما را به آن سفارش کرده است، باشد که تقوا پیشه کنید. وَأَنَّ هَـذَا صِرَاطِي مُسْتَقِيمًا فَاتَّبِعُوهُ وَلاَ تَتَّبِعُواْ السُّبُلَ فَتَفَرَّقَ بِكُمْ عَن سَبِيلِهِ ذَلِكُمْ وَصَّاكُم بِهِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ
154 ما این آموزه‌ها را در آیین موسی نیز آوردیم، سپس به او کتاب آسمانی تورات را دادیم تا بدین وسیله کاستی‌های شریعت آن کسی که نیکوکار بود کامل شود و حقایق آیین بنی اسرائیل به تفصیل بیان گردد و برای آنان رهنمود و رحمتی باشد، شاید به دیدار پروردگارشان ایمان بیاورند. ثُمَّ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ تَمَامًا عَلَى الَّذِيَ أَحْسَنَ وَتَفْصِيلاً لِّكُلِّ شَيْءٍ وَهُدًى وَرَحْمَةً لَّعَلَّهُم بِلِقَاء رَبِّهِمْ يُؤْمِنُونَ
155 و این قرآن کتابی است پرخیر و برکت که ما آن را فرو فرستادیم، پس، از آن پیروی کنید و تقوا پیشه سازید، باشد که مورد رحمت قرار گیرید. وَهَـذَا كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَكٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُواْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ
156 آری قرآن را فرو فرستادیم تا نگویید: تنها بر دو طایفه (یهودیان و مسیحیان) که پیش از ما بودند کتاب آسمانی نازل شد و ما از تلاوت و فراگیری آنان بی خبر بودیم. أَن تَقُولُواْ إِنَّمَا أُنزِلَ الْكِتَابُ عَلَى طَآئِفَتَيْنِ مِن قَبْلِنَا وَإِن كُنَّا عَن دِرَاسَتِهِمْ لَغَافِلِينَ
157 یا نگویید: اگر بر ما کتاب آسمانی فرو فرستاده می‌شد ما از آنان هدایت یافته‌تر بودیم. اکنون از جانب پروردگارتان دلیلی آشکار و رهنمود و رحمتی به سوی شما آمد، پس کیست ستمکارتر از آن کس که آیات خدا را دروغ شمرَد و از آنها روی برتابد؟ به زودی کسانی را که از آیات ما روی برمی تابند، به سزای روی برتافتنشان به عذاب ناگوار کیفر می‌دهیم. أَوْ تَقُولُواْ لَوْ أَنَّا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْكِتَابُ لَكُنَّا أَهْدَى مِنْهُمْ فَقَدْ جَاءكُم بَيِّنَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن كَذَّبَ بِآيَاتِ اللّهِ وَصَدَفَ عَنْهَا سَنَجْزِي الَّذِينَ يَصْدِفُونَ عَنْ آيَاتِنَا سُوءَ الْعَذَابِ بِمَا كَانُواْ يَصْدِفُونَ
158 آیا کافران پس از آن همه حجّت‌های روشن و اندرزهای رسا جز این انتظار دارند که فرشتگان عذاب به سویشان بیایند یا پروردگارت برای آنان پدیدار شود یا برخی از نشانه‌های پروردگارت بر آنان در رسد؟ بدانند روزی که برخی از نشانه‌های پروردگارت بر آنان در رسد، کسی که قبلاً ایمان نیاورده یا ایمان آورده ولی در دورانی که ایمان داشته کار نیکی نکرده است، ایمانش به او سودی نمی‌بخشد. بگو در انتظار آن روز بمانید که ما نیز منتظریم. هَلْ يَنظُرُونَ إِلاَّ أَن تَأْتِيهُمُ الْمَلآئِكَةُ أَوْ يَأْتِيَ رَبُّكَ أَوْ يَأْتِيَ بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَبِّكَ لاَ يَنفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمَانِهَا خَيْرًا قُلِ انتَظِرُواْ إِنَّا مُنتَظِرُونَ
159 کسانی که در اثر اختلاف با یکدیگر، در دین خود پراکندگی پدید آورده و گروه گروه شده‌اند، تو در حزب و گروهشان نیستی و با آنان هیچ پیوندی نداری، کارشان فقط به خدا واگذار می‌شود، سپس آنان را به حقیقت آنچه کرده‌اند آگاه خواهد ساخت. إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُواْ دِينَهُمْ وَكَانُواْ شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ إِنَّمَا أَمْرُهُمْ إِلَى اللّهِ ثُمَّ يُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَفْعَلُونَ
160 هر کس نیکی بیاورد ده چندانِ آن پاداش خواهد داشت، و هر کس بدی بیاورد، جز به مانند آن او را کیفر نمی‌دهند و بر آنان ستم نمی‌رود. مَن جَاء بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثَالِهَا وَمَن جَاء بِالسَّيِّئَةِ فَلاَ يُجْزَى إِلاَّ مِثْلَهَا وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ
161 بگو: پروردگارم مرا به راهی راست و استوار که نه در آن اختلافی است و نه پوینده اش را از مقصد باز می‌دارد، هدایت کرده است، آیینی برپادارنده نیکبختی دنیا و آخرت، آیین ابراهیم، همو که از انحراف و شرک برکنار بود و در زمره مشرکان نبود. قُلْ إِنَّنِي هَدَانِي رَبِّي إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَاهِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِين
162 بگو: بی تردید نماز و عبادت من و زندگی و مرگ من برای خدا پروردگار همه جهان هاست. قُلْ إِنَّ صَلاَتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ
163 او را شریکی نیست، و من به این که همه کارهای خود را برای خدا انجام دهم فرمان یافته‌ام، و در این که تسلیم خدا باشم اولین مرتبه را دارم. لاَ شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَاْ أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ
164 بگو: آیا جز خدا پروردگاری بجویم با این که او پروردگار همه چیز است؟ و هیچ کس کاری نمی‌کند مگر این که بر دوش خودش خواهد بود، و هیچ باربرداری (گناهکاری) بار دیگری را بر دوش نمی‌کشد، سپس بازگشت شما به سوی پروردگارتان خواهد بود و او شما را از حقیقت آنچه بر سرش اختلاف می‌کردید آگاه خواهد ساخت. قُلْ أَغَيْرَ اللّهِ أَبْغِي رَبًّا وَهُوَ رَبُّ كُلِّ شَيْءٍ وَلاَ تَكْسِبُ كُلُّ نَفْسٍ إِلاَّ عَلَيْهَا وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ثُمَّ إِلَى رَبِّكُم مَّرْجِعُكُمْ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ
165 و اوست آن که شما را در زمین جایگزین پیشینیان ساخت، و برخی از شما را بر برخی دیگر به درجاتی برتری داد تا شما را در آنچه عطایتان کرده است بیازماید. به یقین پروردگار تو به سرعت کیفر می‌دهد، و به راستی او آمرزنده و مهربان است. وَهُوَ الَّذِي جَعَلَكُمْ خَلاَئِفَ الأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَا آتَاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ
Next Surah Al-A'raf
;